تشعشع امواج رادیویی و به خصوص آنتنهای تلفن همراه معمولاً نگرانیهایی را در میان مردم ایجاد میکنند. این موضوع با ظهور فناوری نسل ۵ (5G) بیشتر هم شده است؛ اما متخصصان تاکید میکنند در نهایت این امواج در محدوده استاندارد بوده و زیانی برای کاربران ندارند. به خصوص هرچه آنتن تلفن همراه به مشترک نزدیکتر باشد، میزان تشعشع، کمتر میشود.
گزارش پیوست، فناوری 5G حدود ۷ سال است که در دنیا مطرح است و جنس تشعشعات آن نیز همان جنسی است که در نسلهای قبل هم بود. به گفته عظیم فرد، مدیرکل نظارت بر طیف سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات، ماهیت امواج رادیویی تغییری نمیکند و تنها فرقی که فناوری 5G با نسلهای قبل دارد، چابکی پرتو ایستگاه تلفن همراه است.
فرد گفت: درواقع 5G پرتو گوشیها را دنبال میکند و خیلی انتخاب شدهتر به ترمینالها تشعشع میفرستد. 5G مثل لامپی نیست که عمومی باشد و همه جا را روشن کند، بلکه مثل لامپ تیزی است که به سمت گوشی ساطع میشود.
به گفته او، هدررفت انرژی در فناوری 5G کمتر از سایر نسلهاست، به همین دلیل سطح تشعشعات اطراف آنتن کاهش پیدا میکند. اما از این نظر که فرکانسهای تازهای را استفاده میکند، انرژی تشعشعات را بالا میبرد اما در حد استاندارد است.
تفاوت تشعشعات 5G با سایر نسلها
سیدحسن سیدموسوی، متخصص حوزه مخابرات با اشاره به تفاوت نسلهای مختلف موبایل و میزان تشعشعی که ساطع میشود توضیح داد: از نظر سایت یک تفاوت بین 5G و نسلهای قبل وجود دارد و آن هم استفاده از شکلدهی پرتو است؛ درواقع در 5G یک مکانیزمی به کار میرود که به آن شکلدهی پرتو میگویند. در 4G یک قسمتی روشنسازی میشود و گوشیهایی که در منطقهای خاص قرار میگیرند میتوانند ارتباط برقرار کنند اما در 5G درحالت عادی چیزی روشن نیست اما وقتی اینترنت 5G روشن میشود، در آن حالت یک پرتو، خاص گوشی کاربر شکلدهی میشود و گوشی 5G را تشخیص میدهد.
او ادامه داد: وقتی اینترنت 5G موبایل روشن میشود، سایت برای آن یک پرتوی باریک شکلدهی میکند و میفرستد. به دلیل اینکه در 5G سرعت خیلی بالاتر است، در کسری از ثانیه پرتوگیری هم تمام میشود.
به گفته موسوی، 5G از سمت سایت پرتوگیری که روی مردم میاندازد، کمتر است زیرا پرتوها برای هر کاربر جداگانه شکلدهی میشود و بعد برای فرد ارسال میشود. درواقع اینطور نیست که قسمتی روشن شود و امکان ارتباط گرفتن باشد.
متخصص حوزه مخابرات درباره فاصله گوشی، سایت و میزان پرتوگیری گوشی اشاره کرد: مردم فکر میکنند هرچه به سایتها نزدیکتر شوند پرتوگیری بالاتر میرود اما این موضوع درست نیست. کاربر هرچه به سایت نزدیکتر شود، ارتباطات او از طریق لوپهای فرعی تشعشعات آنتن گرفته میشود و لوپهای فرعی توان کمتری نسبت به لوپ اصلی دارند. لوپ اصلی از ۵۰ تا ۱۰۰ متر به بعد شروع میشود و در زمین خودش را نشان میدهد. بنابراین هرچه کاربر به سایت نزدیکتر شود، گوشی لازم نیست که توانایی بالایی از خود ساطع کند تا ارتباط خود را حفظ کند. به دلیل اینکه موبایل توانش را پایینتر نگه میدارد، پرتوگیری موبایل کم میشود.
او ادامه داد: وقتی کاربر از سایت دور شود به دلیل اینکه کیفیت ارتباطی حفظ شود، باید توان گوشی بالا برود. توان گوشی در نسلهای مختلف متفاوت است؛ توان گوشی در نسل۲، ۲ وات است، در نسل۴، یک چهارم وات است.
یکی از چالشهایی که در این موضوع وجود دارد، برداشتن سایت از محلی خاص است. به گفته موسوی، اگر حکم قضایی صادر شود که سایتی در محل خاصی نباشد، موبابلهایی که در آن محدوده هستند مجبور هستند از یک سایت دورتر ارتباط را تامین کنند؛ بنابراین توان گوشی باید افرایش پیدا کند. از آنجایی که گوشی در دست کاربر است و به بدن افراد نزدیک است، پرتوگیر بدن کاربر، افزایش پیدا میکند. درواقع وقتی یک سایت از محلی برداشته شود، پرتوگیری افراد از گوشی خودشان بیشتر میشود و باعث ریسکهای حرارتی میشود.
اما طبق گفته ناصر راستخواه، رئیس انجمن حفاظت در برابر اشعه، قبل از اینکه چنین مباحثی ایجاد شود، استانداردهای پرتوهای غیریونساز و فرکانسهای رادیویی، براساس آخرین نسخ که در سطح بینالمللی منتشر شده بود، استانداردسازی شده است.