تسلط زنان در بریتانیای عصر آهن: شوهران به جای همسران، زمین را به ارث می‌بردند

یک مطالعه جدید بر پایه DNA، برداشت‌های معمول درباره جامعه بریتانیای عصر آهن که تصور می‌شد توسط مردان تسلط داشته، به چالش می‌کشد.

تیمی بین‌المللی از متخصصان ژنتیک و باستان‌شناسی به رهبری کالج ترینیتی دوبلین به کشفی شگفت‌انگیز دست یافته‌اند.

DNA باستانی نشان‌دهنده وجود جامعه‌ای ماتریلی‌نئال در بریتانیای عصر آهن است - جایی که تبار و ارث از طریق خط مادری پیگیری می‌شد.

لارا کسیدی، نویسنده اصلی از دپارتمان ژنتیک ترینیتی، گفت: «این اولین باری است که این نوع سیستم در تاریخ پیشاهنگی اروپا مستند شده و پیش‌بینی‌کننده قدرت اجتماعی و سیاسی زنان است.»

تحلیل ۵۰ نفر

محققان به سایتی در نزدیکی وینتربورن کینگستون در انگلستان تمرکز کرده‌اند. آن‌ها DNA بیش از ۵۰ نفر از مجموعه‌ای از گورهای دوران آهن را تحلیل کردند.

آن‌ها دریافتند که این جامعه عمدتاً حول محور خط تبار مادری ساختار یافته بوده است. این نشان‌دهنده جامعه‌ای ماتریلی‌نئالی است که در آن ارث و اجتماع ممکن است از طریق مادر انتقال می‌یافته باشد.

کسیدی توضیح داد: «این یک گورستان از یک گروه خویشاوندی بزرگ بود. ما یک شجره‌نامه با بسیاری از شاخه‌های مختلف بازسازی کردیم و دریافتیم که اکثر اعضا تبار مادری خود را به یک زن خاص که قرن‌ها پیش زندگی می‌کرده برمی‌گردانند. در مقابل، روابط از طریق خط پدری تقریباً غایب بود.»

این نشان می‌دهد که این افراد قدیمی به سیستمی به نام «ماتریلوکالیتی» پایبند بودند. در این سیستم، شوهر پس از ازدواج به جامعه خانواده همسرش نقل مکان می‌کند، نه به‌عکس.

نویسنده اضافه کرد: «این به ما می‌گوید که شوهران به جامعه همسران خود پس از ازدواج می‌پیوستند و زمین ممکن است از طریق خط مادری انتقال می‌یافت. این در اجتماعات مدرن نسبتاً نادر است، اما همیشه این‌گونه نبوده است.» در بیانیه مطبوعاتی اشاره شد.

آن‌ها به تحلیل داده‌های ژنتیکی موجود از سایت‌های دیگر دوران آهن در سراسر بریتانیا ادامه دادند تا تعیین کنند آیا ماتریلوکالیتی پدیده‌ای گسترده‌تر در آن زمان بود یا نه.

به‌طور شگفت‌انگیزی، این سیستم ماتریلی‌نئال تنها به دورست محدود نبود. شواهد حاکی از رواج آن در سراسر بریتانیا در دوران آهن است که برداشت‌های سنتی از ساختار اجتماعی را به چالش می‌کشد.

روایات رومی از عصر آهن در بریتانیا

پیش از این مطالعه ژنتیکی، باستان‌شناسان مشاهده کرده بودند که گورهای زنان در این سایت معمولاً بیشتر تزیین شده بودند تا گورهای مردان.

دکتر مایلز راسل، مدیر کاوش و مؤلف همکار مطالعه گفت: «علاوه بر باستان‌شناسی، دانش درباره بریتانیای عصر آهن عمدتاً از نویسندگان یونانی و رومی می‌آید، اما همیشه به‌عنوان معتبرترین منبع در نظر گرفته نمی‌شوند. با این‌حال، گفته‌های آن‌ها درباره زنان بریتانیایی در پرتو این یافته‌ها قابل توجه است. وقتی رومیان رسیدند، از دیدن زنان در جایگاه‌های قدرت متعجب بودند. دو نفر از اولین حکمرانان ثبت‌شده ملکه بودند -بودیکا و کارتی‌ماندوا- که ارتش‌ها را فرماندهی می‌کردند.»

راسل گفت: «پیشنهاد شده است که رومیان آزادی‌های زنان بریتانیایی را اغراق کرده‌اند تا تصویری از جامعه‌ای غیرنجیب به‌دست بدهند. اما باستان‌شناسی، و اکنون ژنتیک، نشان می‌دهد زنان در بسیاری از حوزه‌های زندگی عصر آهن تأثیرگذار بوده‌اند. واقعاً ممکن است که تبار مادری شکل‌دهنده اصلی هویت‌های گروه بوده باشد.»

این تحقیق همچنین به الگوهای مهاجرت در بریتانیای عصر آهن نور می‌اندازد و نشان‌دهنده جابجایی‌های قابل‌توجه کانالی است که ممکن است در ورود زبان‌های سلتیک نقش داشته باشد.

یافته‌ها در ژورنال Nature. منتشر شده‌اند.