تکامل اولیه پرندگان به مدت طولانی به دلیل سوابق محدود فسیلی یک معما بوده است.
دو فسیل پرنده که به 149 میلیون سال پیش یعنی به دوره ژوراسیک برمی‌گردند در استان فوجیان در جنوب شرقی چین یافت شده‌اند. این فسیل‌ها شکاف در دانش ما در مورد تکامل اولیه پرندگان را پر می‌کنند.
محققان از موسسه دیرینه‌شناسی مهره‌داران و انسان‌شناسی چین اظهار دارند که این فسیل‌ها نشان می‌دهند که پرندگان تا پایان دوره ژوراسیک تنوع یافته بودند.
محققان یکی از فسیل‌ها را Baminornis zhenghensis نام‌گذاری کردند.
ترکیب منحصر به فردی از ویژگی‌ها
برای مدت طولانی، Archaeopteryx تنها پرنده ژوراسیک بود که به‌طور گسترده پذیرفته شده بود.
فسیل‌های Archaeopteryx نشان می‌دهند که دارای بال‌های پر دار بود اما همچنین دمی بلند و خزنده‌مانند داشت، که آن را شبیه به دایناسورهای غیرپرنده ساخته بود. این امر به طرز قابل توجهی با ساختار دُم کوتاه در پرندگان مدرن و کرتاسه تفاوت داشت.
کارشناسان حتی پیشنهاد می‌کنند که ممکن است اصلاً پرنده نباشد، بلکه یک دایناسور deinonychosaurian باشد. این رده‌بندی مجدد تردیدهایی را درباره این که آیا اصلاً فسیل‌های پرنده واقعی از دوره ژوراسیک پیدا شده‌اند، ایجاد می‌کند.
اما فسیل‌های جدید دیدگاه‌های تازه‌ای را درباره پرندگان ژوراسیک ارائه می‌دهند.
یکی از این فسیل‌ها، به نام Baminornis zhenghensis ، به‌ویژه قابل توجه است.
این فسیل یک ترکیب منحصر به فرد از ویژگی‌ها را نشان می‌دهد. برخی از ویژگی‌های پیشرفته مشابه پرندگان در ناحیه شانه و لگن داشت، اما همچنان دستی ابتدایی شبیه به دایناسورها داشت.
مهم‌تر از همه، Baminornis دُم کوتاهی داشت که به استخوان پیگوستیل ختم می‌شد - استخوان ترکیبی که در پرندگان مدرن نیز یافت می‌شود.
این کشف خط زمانی تکامل ویژگی‌های کلیدی پرندگان را به میلیون‌ها سال قبل گسترش می‌دهد.
“پیش‌ازاین، قدیمی‌ترین سابقه پرندگان دم کوتاه از کرتاسه اولیه بود. Baminornis zhenghensis تنها پرنده ژوراسیک و قدیمی‌ترین پرنده دم کوتاه کشف شده تا کنون است که ظهور این ویژگی مشتق شدۀ پرنده را تقریباً ۲۰ میلیون سال به عقب می‌برد،” گفت پروفسور WANG Min, رهبر تیم تحقیقاتی و نویسنده اصلی مطالعه.
تکامل موزاییکی
این مشاهدات فسیلی نشان می‌دهد که در مسیر تکامل به سمت پرندگان مدرن بوده است.
تیم تحقیقاتی بیان می‌کند که ترکیب ویژگی‌های ابتدایی و پیشرفته در این پرنده کهن نمونه‌ای از تکامل “ موزاییکی” است. این تکامل توصیف می‌کند که چگونه قسمت‌های مختلف یک ارگانیسم با سرعت‌های مختلف تکامل می‌یابند که منجر به ترکیبی از ویژگی‌های به سرعت در حال تغییر و پایداتر می‌شود.
مطالعه تعیین کرد که Baminornis zhenghensis تنها کمی پیشرفته‌تر از Archaeopteryx در درخت تکاملی پرندگان است و به‌طور قاطعانه آن را به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین پرندگان واقعی تثبیت می‌کند.
“اگر یک قدم به عقب برداریم و دوباره به عدم قطعیت فیلوجنتیکی Archaeopteryx بنگریم، ما هیچ شکی نداریم که Baminornis zhenghensis پرنده واقعی ژوراسیک است،” گفت دکتر ZHOU Zhonghe، هم‌نویسنده از IVPP.
فسیل دوم، اگرچه ناقص، تنها از یک کلیدو ساخته شده، نیز بینش‌های ارزشمندی را ارائه می‌دهد. کلیدو استخوانی شاخه دار است که در پرندگان و برخی دایناسورها یافت می‌شود. احتمالاً به Ornithuromorpha تعلق دارد، گروهی متنوع از پرندگان کرتاسه.
“با توجه به وضعیت حفظ ضعیف آن، با این حال، تیم تحقیقاتی از نام‌گذاری یک رده جدید بر اساس این استخوان واحد خودداری کرد و جای‌گذاری آن درون پرندگان نیاز به شواهد فسیلی بیشتر دارد،” تیم تحقیقاتی در بیانیه مطبوعاتی خاطرنشان کرد.
آن‌ها نشان می‌دهند که پرندگان تا پایان دوره ژوراسیک، بسیار زودتر از آنچه که پیش از این تصور می‌شد، در حال تنوع یافتن بودند.
این مطالعه در مجله Nature منتشر شده است.
