بحران مسکن ارزان در جهان به نقطه عطف رسیده است. همزمان با گسترش جمعیت شهری و سر به فلک کشیدن تقاضای مسکن، تعداد افرادی که در شرایط نامناسب زندگی می‌کنند هنوز در حال افزایش است. بر اساس گزارش سال ۲۰۲۲ سازمان ملل، بیش از ۱.۶ میلیارد نفر در حال حاضر در مسکن غیراستاندارد زندگی می‌کنند. این آمار خیره‌کننده قرار است افزایش یابد و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰، حدود سه میلیارد نفر دیگر به مسکن نیاز داشته باشند. در این زمینه، نوآوری دیجیتالی صرفاً سودمند نیست بلکه ضروری است.
فناوری‌هایی مانند ساخت‌وساز مدولار، چاپ سه‌بعدی، فناوری‌های خانه هوشمند، تجزیه‌وتحلیل داده و پلتفرم‌های دیجیتالی صرفاً در حال بهبود بخش املاک نیستند بلکه انقلابی در آن به وجود می‌آورند. این نوآوری‌ها راه را برای راه‌حل‌های ارزان، کارآمد و مقیاس‌پذیر مسکن باز می‌کنند. چنین راه‌حل‌هایی برای رسیدگی به تقاضای جهانیِ رو به افزایش ضروری به نظر می‌رسند. اما همزمان با استقبال از پیشرفت‌های فناوری، مهم است تعامل سازوکارهای مالی به‌ویژه اعتبار و فضای در حال تکامل پراپ‌تک در فرایند شکل دادن به مسکن ارزان آینده را بررسی کنیم.
نقش اعتبار در مسکن ارزان
در دسترس بودن اعتبار مهم‌ترین پیشران بازار املاک است؛ به‌ویژه وقتی مساله عرضه مسکن ارزان پیش می‌آید. دسترسی به اعتبار به سازندگان مسکن اجازه می‌دهد پروژه‌های عمرانی عظیم را تامین مالی کنند. اعتبار به صاحب‌خانه‌های بالقوه نیز کمک می‌کند املاکی را خریداری کنند که در غیر این صورت خارج از دسترس‌شان بود. اما دسترس‌پذیری اعتبار همگانی نیست و چالش دریافت وام به‌ویژه برای افراد کم‌درآمد اغلب مانع از پیشرفت می‌شود.
بسیاری از صاحب‌خانه‌های بالقوه در بازارهای نوظهور با یک مانع بزرگ مواجه می‌شوند: ناتوانی در ارائه وثیقه. نهادهای مالی سنتی اغلب حاضر نیستند بدون دریافت وثیقه وام بدهند. این موضوع بسیاری از افراد و خانواده‌ها را در موقعیتی خطیر قرار می‌دهد. این سناریو نشان می‌دهد باید در راه‌حل‌های مالی نوآوری کرد تا شکاف بین تقاضای مسکن و دسترس‌پذیری اعتبار برطرف شود.
وام‌های بدون وثیقه: شمشیر دولبه
وام‌های بدون وثیقه که راه‌حلی برای افراد فاقد سرمایه تلقی می‌شوند ریسک‌ها و پیامدهای خودشان را دارند. از یک طرف، این وام‌ها دسترسی مالی ضروری را برای افرادی ممکن می‌کنند که اگر نتوانند وام بگیرند از بازار مسکن حذف می‌شوند. از سوی دیگر، این نوع وام‌ها وام‌دهندگان و وام‌گیران را با ریسک‌های مالی بیشتری مواجه می‌کنند.
برای وام‌دهندگان، فقدان وثیقه منجر به افزایش ریسک عدم پرداخت می‌شود. این اتفاق باعث افزایش نرخ بهره می‌شود تا زیان احتمالی تعدیل شود. برای وام‌گیرندگان، بار این نرخ‌های بهره بالاتر می‌تواند فلج‌کننده باشد و اگر اقساط مرتب پرداخت نشوند، احتمالاً چرخه بدهی به وجود خواهد آمد. پیامدهای گسترش این عدم پرداخت می‌تواند بر کل اقتصاد تاثیر بگذارد، موسسات مالی را تحت تاثیر قرار دهد و شرایط اعتباری را سخت‌گیرانه‌تر کند. این روند نیز در ادامه مانع از توسعه پروژه‌های مسکن ارزان می‌شود و دقیقاً همان بحرانی را تشدید می‌کند که وام قرار بود برطرفش کند.
برای مثال، موسسات تامین مالی خرد (MFIs) اغلب وام بدون وثیقه به قرض‌گیرنده‌های کم‌درآمد می‌دهند. این وام‌ها به بسیاری از افراد امکان داده‌اند وضعیت زندگی‌شان را بهبود دهند اما چالش‌هایی نیز به وجود آمده است؛ مثلاً بحران تامین مالی خرد در هند در سال ۲۰۱۰ منجر به افزایش شدید عدم پرداخت شد. این وضعیت در نهایت نقدینگی موسسات تامین مالی خرد را شدیداً محدود کرد و بنابراین تدابیر مقرراتی سخت‌گیرانه‌تری اتخاذ شد. این مثال نشان می‌دهد هنگام عرضه وام بدون وثیقه در بخش مسکن باید تعادلی ظریف برقرار کرد.
انقلاب در املاک
با وجود این چالش‌های مالی، پراپ‌تک به عنوان نیروی تحول‌آفرین در صنعت املاک ظهور می‌کند. پراپ‌تک به معنی کاربرد نوآوری‌های دیجیتالی برای بهبود خرید، فروش و مدیریت املاک است. پراپ‌تک شامل طیف وسیعی از فناوری‌ها می‌شود؛ از جمله سیستم‌های خانه هوشمند، واقعیت مجازی برای بازدید از ملک، بلاک‌چین برای تراکنش‌های امن و تجزیه‌وتحلیل داده برای بینش‌های بازار. این فناوری‌ها نه‌تنها کارآمدی تراکنش‌های بخش املاک را افزایش می‌دهند بلکه روش طراحی، ساخت و عرضه املاک را عمیقاً دگرگون می‌کنند.
فناوری‌های خانه هوشمند: بهبود کیفیت زندگی
همزمان با افزایش دسترسی به مسکن، تضمین پایداری و کارآمدی خانه‌ها نیز اهمیت پیدا می‌کند. فناوری‌های خانه هوشمند به طور روزافزون با مسکن ارزان ادغام می‌شوند تا بهره‌وری انرژی را بهبود، هزینه‌های تاسیسات را کاهش و کیفیت زندگی ساکنان را ارتقا دهند. این فناوری‌ها ترموستات‌های هوشمند، سیستم‌های نورپردازی و لوازم خانگی‌ای را دربر می‌گیرند که از راه دور کنترل و برای کاربرد بهینه انرژی برنامه‌ریزی می‌شوند.
برای مثال، در سال ۲۰۲۳، یکی از اتحادیه‌های مسکن در هلند واحدهای مسکن ارزانش را با فناوری‌های هوشمند بهینه کرد. این کار منجر به کاهش ۳۰ درصدی مصرف انرژی و بنابراین کاهش چشمگیر هزینه تاسیسات برای ساکنان شد. ادغام فناوری‌های هوشمند با خانه‌های ارزان نه‌تنها با کاهش هزینه‌های جاری سبب ارزان‌تر شدن خانه‌ها می‌شود بلکه به پایداری محیط‌زیستی نیز کمک می‌کند زیرا ردپای کربنی ساختمان‌های مسکونی را کاهش می‌دهد. این مزیت مضاعف باعث می‌شود فناوری‌های هوشمند به بخش حیاتی برنامه‌های آینده مسکن ارزان تبدیل شوند.
مسیر پیش رو
فناوری‌های دیجیتالی ظرفیت زیادی در تولید مسکن ارزان دارند اما موانعی بر سر راه کاربرد گسترده‌شان وجود دارد. هزینه‌های اولیه بالا، چالش‌های رگولاتوری و کمبود کارگر ماهر موانع مهمی هستند که باید برطرف شوند تا مزایای پراپ‌تک و سایر نوآوری‌ها به طور کامل تحقق یابند.
هزینه‌های اولیه بالا
سرمایه‌گذاری اولیه مورد نیاز برای فناوری‌هایی مانند ساخت‌وساز مدولار و چاپ سه‌بعدی می‌تواند بسیار پرهزینه باشد. این فناوری‌ها در بلندمدت به پس‌انداز کمک می‌کنند اما هزینه‌های اولیه‌شان ممکن است مانع از کاربردشان شوند به‌ویژه در بازارهایی که در آنها دسترسی به سرمایه محدود است.
برای رفع این مانع باید سرمایه‌گذاری راهبردی و اصلاح رگولاتوری انجام داد و همکاری بخش دولتی و خصوصی را تسهیل کرد. دولت‌ها و سرمایه‌گذارهای خصوصی می‌توانند با عرضه وام، سوبسید و مشوق مالیاتی به تعدیل هزینه اولیه کمک کنند.
علاوه بر این، الگوهای تامین مالی که هزینه را در طول کل پروژه توزیع می‌کنند می‌توانند این فناوری‌ها را بیشتر در دسترس سازندگان قرار دهند.
چارچوب‌های رگولاتوری
چارچوب‌های رگولاتوری اغلب از پیشرفت فناوری عقب می‌مانند و محیط چالش‌انگیزی برای کاربرد روش‌ها و مصالح جدید برای ساخت‌وساز به وجود می‌آورند. رعایت مقررات و قوانین ساخت‌وساز برای تسهیل فناوری‌های نوآوری اهمیت اساسی دارد. سیاست‌گذاران باید با صاحبان منافع از نزدیک همکاری کنند تا مقرراتی را توسعه دهند که از نوآوری پشتیبانی می‌کنند و در عین حال استانداردهای ایمنی و کیفی را حفظ می‌کنند.
کمبود نیروی کار ماهر
اجرای موفقیت‌آمیز پراپ‌تک و سایر نوآوری‌های دیجیتالی مستلزم این است که نیروی کار ماهر بتواند این فناوری‌ها را راه‌اندازی و نگهداری کند. اما در حال حاضر با کمبود نیروی کار متخصص روبه‌رو هستیم.
دولت‌ها و موسسات آموزشی برای رسیدگی به این مشکل باید در برنامه‌های آموزشی‌ای سرمایه‌گذاری کنند که مهارت‌های لازم برای تحول دیجیتالی در بخش املاک را به کارکنان آموزش می‌دهند. این برنامه‌ها علاوه بر اینکه باید بر مهارت‌های فنی تمرکز کنند، لازم است ذهنیت یادگیری و تطبیق مستمر را پرورش دهند. این مهارت‌ها در خلال تکامل فناوری اهمیت دارند.
آینده مسکن ارزان: انقلاب دیجیتالی
نوآوری دیجیتالی، ظرفیت عظیمی برای ایجاد تحول در بخش مسکن ارزان دارد. می‌توانیم با استفاده از فناوری‌هایی مانند ساخت‌وساز مدولار، چاپ سه‌بعدی، سیستم‌های هوشمند، تجزیه‌وتحلیل داده و پلتفرم‌های دیجیتالی، راه‌حل‌های کارآمد، ارزان و باکیفیت برای مسکن طراحی کنیم. این فناوری‌ها صرفاً ابزار نیستند بلکه کاتالیزوری برای تغییرند و ما را قادر می‌سازند اجتماعات پایدار و فراگیری بسازیم که نیازهای جمعیت جهانی در حال رشد را برطرف می‌کنند. اما موفقیت این انقلاب دیجیتالی به توانایی ما برای مدیریت چالش‌های آن بستگی دارد. سرمایه‌گذاری‌های راهبردی، اصلاحات رگولاتوری و تعهد به آموزش همگی تضمین می‌کنند که این نوآوری‌ها در مقیاس جهانی مفید واقع می‌شوند. این فناوری‌ها تکامل می‌یابند و نقش مهمی در شکل دادن به آینده توسعه شهری و املاک ایفا می‌کنند تا مسکن ارزان را در دسترس همه قرار دهند.
منبع: د کیبل
-
-
-
-
