ایربی‌ان‌بی باستانی: پناهگاه سنگی ۱۵۰,۰۰۰ ساله‌ای که توسط نئاندرتال‌ها و دنیسوواها و انسان‌ها استفاده می‌شد
پناهگاه سنگی سودی هفزک که به تازگی در آسیای مرکزی کشف شده است، به دلیل دارا بودن چند مرحله از سکونت دوران پالئولیتیک شامل دنیسوواها، نئاندرتال‌ها و هومو ساپینز بسیار نادر و احتمالاً دارای اهمیت زیادی است.
رود زرافشان بخشی از کریدور کوهستان داخلی آسیا (IAMC) است. شواهد نشان می‌دهد که این مکان مسیر مهمی برای مهاجرت دوران پالئولیتیک بوده است و به عنوان مکانی که سه متاپوپولاسیون انسانی می‌توانستند با هم ملاقات کنند و تعامل داشته باشند شناخته می‌شود.
طبق یک مطالعه، سایت‌های پالئولیتیک طبقه‌بندی‌شده در این منطقه از جهان کم‌یاب هستند و این امر محققان را با سوالات بیشتری نسبت به پاسخ‌ها مواجه کرده است.
پناهگاه سنگی سودی هفزک که تنها سال گذشته حفاری شد، یک کشف باستان‌شناسی نادر است که می‌تواند دیدگاه‌های ارزشمندی درباره حرکات و تعاملات بین گروه‌های انسانی مختلف ارائه دهد.
این مکان دارای یک پناهگاه سنگی/پیش‌برآمدگی است که در یک دیواره صخره‌ای حدود ۱۳۱۲۳۴ فوت بالاتر از جریان آب کنده شده است.
پناهگاه سودی هفزک یکی از تنها سایت‌های چندلایه طبقه‌بندی‌شده در منطقه است. در باستان‌شناسی، استراتیگرافی به لایه‌های زمانی انباشته شده بر روی یکدیگر اشاره دارد که به محققان کمک می‌کند یک تسلسل زمانی را بسازند.
سایت دارای سه لایه است که دوره‌ای در تاریخ اولیه انسان را شامل می‌شود که در آسیای مرکزی بسیار کم‌یاب و یا حداقل نادر است. سایت‌های بالای پالئولیتیک مانند این تقریباً وجود ندارند.
۲۰۰ ابزار از فلینت، سنگ‌های دگرگونی، کوارتز و صدها استخوان بازیابی شد. همچنین محققان شواهدی از آتش پیدا کردند که اولین شواهد آن به ۱۵۰۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰۰ سال پیش برمی‌گردد.
این محل شواهدی از سه مرحله سکونت را نشان می‌دهد — دو مرحله بالای پالئولیتیک و یا ابتدایی بالای پالئولیتیک. هرچند سایت به نظر می‌رسد در دوره بالای پالئولیتیک بیشتر مورد استفاده قرار گرفته باشد.
تحقیقات در آسیای مرکزی از دهه ۱۹۳۰ انجام شده است اما این منطقه همچنان کم‌تر کاوش شده است. زیرا شواهدی از دوره بالای پالئولیتیک نادر هستند.
تحقیقات در حال انجام است و محققان به جمع‌آوری تسلسل زمانی و تصویر دوره میانی و بالای پالئولیتیک در IAMC ادامه خواهند داد. این مکان می‌تواند یک “مورد خاص برای آزمایش مدل‌های متنوع پالئولیتیک ارائه دهد.”
مطالعه در مجله Antiquity منتشر شد.
