قدرت کاخ سفید؟ اقدام قانونی ایلان ماسک در برابر تغییر اپن‌ای‌آی به مدل تجاری متمرکز بر سود
ایلان ماسک، به همراه استارت‌آپ هوش مصنوعی خود xAI و شیوان زیلیس، یکی از اعضای سابق هیئت مدیره اپن‌ای‌آی، موضع قاطعی علیه تغییر اپن‌ای‌آی به مدل تجاری تماماً سودآور اتخاذ کرده‌اند.
تیم حقوقی ماسک درخواست صدور حکم مقدماتی در دادگاه فدرال را ارائه دادند تا این تغییر را متوقف کنند. آنها همچنین اپن‌ای‌آی را متهم کردند که سرمایه‌گذاران را به خودداری از تأمین مالی رقبا، از جمله xAI، در چارچوب ادعاهای مربوط به رفتارهای ضد رقابتی ملزم می‌کند.
این حکم مرحله جدیدی از دعوای حقوقی در حال جریان میان ماسک، سم آلتمان مدیرعامل اپن‌ای‌آی، مایکروسافت و سایر سهامداران برجسته مانند رید هافمن را نشان می‌دهد. ماسک در ابتدا در مارس ۲۰۲۴ دعوایی علیه اپن‌ای‌آی در دادگاه ایالتی سان‌فرانسیسکو ثبت کرد اما سپس پرونده را به دادگاه فدرال منتقل کرد.
در شکایت گسترش یافته ثبت شده در نوامبر، وکلای ماسک ادعاهای نقض قوانین ضد انحصار و قوانین فدرال مربوط به جرایم سازمان‌یافته (RICO) را مطرح کردند. محور اصلی بحث این است که اپن‌ای‌آی درخواست انحصار از سرمایه‌گذاران می‌کند و این امر به‌طور نامناسبی فرصت‌های تامین مالی برای رقبا را محدود می‌کند.
ادعاهای مربوط به رفتارهای ضد رقابتی
تیم حقوقی ماسک اپن‌ای‌آی و مایکروسافت را متهم کرده‌اند که در فعالیت‌هایی شریک شده‌اند که به طور ناعادلانه‌ای تسلط خود را در بازار در حال شکوفایی هوش مصنوعی تثبیت می‌کنند. این دو شرکت با همکاری هم موجب یک “تحریم گروهی” علیه رقبا مانند xAI شده‌اند.
«مایکروسافت و اپن‌ای‌آی اکنون به دنبال تثبیت این تسلط با قطع دسترسی رقبا به سرمایه گذاری (تحریم گروهی) هستند، در حالی که به بهره‌برداری از سال‌ها اطلاعات حساس رقابتی مشترک در طول سال‌های شکوفایی هوش مصنوعی مولد ادامه می‌دهند.» وکلای ماسک در در خواست‌نامه خود چنین نوشته‌اند.
اپن‌ای‌آی این ادعاها را رد کرده و آنها را «شکایاتی بی‌اساس» خوانده است. سخنگوی اپن‌ای‌آی گفته است : «چهارمین تلاش ایلان، که باز هم همان شکایات بی‌اساس را بازیافت می‌کند، همچنان کاملاً بی‌مبنا است.»
پرونده قانونی همچنین متهم می‌کند که اپن‌ای‌آی از اطلاعات حساس رقابتی که در دوره ابتدایی آن به اشتراک گذاشته شده بهره‌برداری می‌کند. وکلای ماسک خواستار منع استفاده اپن‌ای‌آی از هرگونه چنین اطلاعاتی شده و استدلال کرده‌اند که اصلاح ساختار به یک نهاد سودمحور به منافع مالی مایکروسافت خدمت می‌کند.
افزایش چشمگیر اپن‌ای‌آی و رقبا در حال ظهور
اپن‌ای‌آی که در سال ۲۰۱۵ به عنوان یک سازمان غیرانتفاعی تأسیس شد، در سال ۲۰۱۹ به مدل محدود به سود تبدیل شد و اکنون به سوی تبدیل شدن به یک شرکت عمومی با سود کامل حرکت می‌کند. این تغییر ساختار سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی را به خود جلب کرده است، از جمله ۱۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری از طرف مایکروسافت. با این حال، این غول فناوری اخیراً گزارش داده که ۱.۵ میلیارد دلار زیان مربوط به اپن‌ای‌آی را در درآمدهای اخیر خود داشته است.
در اکتبر ۲۰۲۴، اپن‌ای‌آی دور جدیدی از تأمین مالی را به پایان رساند که ارزش شرکت را به ۱۵۷ میلیارد دلار رساند، با حمایت کنندگان بزرگی مانند Thrive Capital، مایکروسافت و انویدیا. با وجود موفقیت‌هایش، اپن‌ای‌آی با رقابت روزافزونی از سوی استارت‌آپ‌هایی مانند xAI و Anthropic و نیز غول‌های فناوری از جمله گوگل مواجه است.
از زمان راه‌اندازی در سال ۲۰۲۳، xAI ماسک گام‌های قابل توجهی برداشته است. چت‌بات Grok آن به‌طور موفقیت‌آمیز راه‌اندازی شد و شرکت گزارش می‌دهد که ۶ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری را با ارزش‌گذاری ۵۰ میلیارد دلار در حال جمع‌آوری دارد. بخش عمده‌ای از این سرمایه برای خرید ۱۰۰۰۰۰ چیپ انویدیا برای تقویت قابلیت‌های xAI در نظر گرفته شده است.
کمیسیون تجارت فدرال (FTC) نیز وارد این معرکه شده است. اوایل سال جاری، رئیس FTC لیندا خان یک راه‌اندازی تحقیقاتی در بازار ارتباطات و سرمایه‌گذاری‌های میان توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی و ارائه‌دهندگان خدمات ابری را اعلام کرد. شرکت‌هایی مانند اپن‌ای‌آی، مایکروسافت، آمازون و گوگل تحت بررسی قرار دارند.
چشم‌انداز پرمخاطره هوش مصنوعی
هم‌زمان با افزایش شتاب هوش مصنوعی مولد، انتظار می‌رود که بازار آن در دهه آینده بیش از ۱ تریلیون دلار درآمد تولید کند.
با رونق هزینه‌های تجاری بر روی فناوری‌های هوش مصنوعی با افزایش ۵۰۰٪ تنها در سال جاری، رقابت در این بخش شدید است.
«رقبای ماسک نگرانند که او با قدرت جدید خود به آنها حمله کند،»
روزنامه وال استریت ژورنال
دوشنبه اشاره کرد به مدیر اپن‌ای‌آی، سم آلتمان.
در حالی که ماسک و تیم او مخالف تغییر ساختار اپن‌ای‌آی هستند، منظر قانونی و رقابتی پیرامون هوش مصنوعی همچنان پویا باقی مانده است.
