مالیات‌ها و عوارض ابزارهای مالی دولت‌مردان هستند و آن را به چشم درآمدی برای بهبود خدمات عمومی و رفاهی می‌بینند. تفاوت مالیات و عوارض چیست؟ در این مطلب به این سؤال پاسخ می‌دهیم.
مقایسه مالیات و عوارض
همان‌طور که گفتیم، مالیات و عوارض درآمدهایی هستند که دولت‌ها برای تأمین بودجه موردنیاز خود برای بهبود خدمات عمومی به شهروندان آن را خرج می‌کنند. اگرچه این 2 معیار ظاهراً شبیه یکدیگرند، تفاوت‌هایی دارند که در ادامه درباره آنها صحبت می‌کنیم.
مالیات
مالیات پولی است که دولت‌ها از مردم و کسب‌وکارها به‌منظور تأمین هزینه‌های عمومی می‌گیرند. در واقع بودجه جمع‌شده معمولاً برای ساخت جاده، مدارس، بیمارستان‌ها و بهبود ناوگان حمل‌ونقل عمومی هزینه می‌شود. همه افراد و کسب‌وکارها ملزم به پرداخت مالیات هستند.
موارد مشمول مالیات به شرح ذیل است:
- مالیات بر درآمد
- مالیات بر سود شرکت‌ها
- مالیات غیرمستقیم (مالیات حاصل از افزایش قیمت کالا و خدمات)
- عوارض گمرکی
- مالیات بر نقل‌وانتقال املاک
- مالیات بر خودرو
عوارض
در ادامه مقایسه عوارض و مالیات سراغ مورد دوم می‌رویم. احتمالاً کلمه عوارض را در جاهای مختلف شنیده‌اید؛ ازجمله عوارضی‌های جاده.
عوارض پولی است که در قبال دریافت خدمتی خاص از دولت پرداخت می‌شود. یکی از تفاوت های مالیات و عوارض شیوه پرداخت آنهاست؛ اجباری برای پرداخت عوارض برای همه افراد نیست و فقط اشخاصی که از خدمات بهره میبرند، آن را پرداخت می‌کنند.
مبالغ جمع‌شده از عوارض معمولاً برای بهبود مسیرهای حمل‌ونقل و نگه‌داری از معابر عمومی خرج می‌شود. موارد مشمول عوارض عبارت‌اند از:
- عوارض خروج از کشور
- عوارض شهرداری
- عوارض گمرکی
- عوارض ساخت‌وساز
درمجموع، مالیات و عوارض هر 2 منبع درآمد دولت هستند؛ با این تفاوت که هرکدام آیتم‌های جداگانه‌ای دارند و مبالغ جمع‌شده برای اهداف مختلفی هزینه می‌شود.
در جدول زیر خلاصه‌وار تفاوت مالیات و عوارض را آوردیم:
| مالیات | عوارض |
| افراد و شرکت‌ها ملزم به پرداخت آن هستند | فقط اشخاصی که از خدمات به‌خصوص دولتی استفاده می‌کنند، ملزم به پرداخت هستند |
| هدف آن تأمین هزینه‌های عمومی دولت است | هدف آن تأمین هزینه‌های سرویس خاصی است |
| ازجمله مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش‌افزوده | ازجمله عوارض خروج از کشور و عوارض شهرداری |
