دانشمندان با استفاده از تحقیقات امواج گرانشی به راز رایانه‌ای ۲۰۰۰ ساله پی بردند
از زمان کشف خود بیش از یکصد سال پیش، مکانیزم آنتیکیترا - یک رایانه مکانیکی ۲۰۰۰ ساله که از یک کشتی‌شکسته باستانی در سواحل یونان بازیابی شده است - یکی از شگفت‌انگیزترین اسرار باستان‌شناسی بوده و پژوهش‌های جدید ممکن است سرنخ‌های بیشتری درباره هدف آن فاش کنند.
مطالعه جدیدی که هفته گذشته در مجله هورولوژیکی منتشر شد، جزئیات تازه‌ای درباره مکانیزم باستانی آنتیکیترا، یک رایانه مکانیکی پیچیده دستی که در سال ۱۹۰۱ نزدیک جزیره آنتیکیترا یونان کشف شد، فاش می‌کند.
غواصانی که در حال کاوش یک کشتی‌شکسته غرق‌شده بودند، دستگاهی به اندازه جعبه کفش پیدا کردند که به قرن دوم قبل از میلاد بازمی‌گردد. اگرچه قطعه قطعه و به شدت خورده شده بود، چرخ‌دنده‌های پیچیده آن به یک مکانیزم پیچیده اشاره داشت که به نظر می‌رسید پیش‌بینی گرفت‌ها و محاسبه موقعیت‌های نجومی سیارات را انجام می‌دهد.
اکنون، تحقیقات اخیر توسط دانشمندان دانشگاه گلاسگو (UG) بینش‌های جدیدی درباره به اصطلاح «حلقه تقویمی» مکانیزم فراهم کرده است. با استفاده از تکنیک‌های تحلیل آماری، محققان تعیین کردند که حلقه احتمالاً شامل ۳۵۴ سوراخ بوده، که با تقویم قمری هماهنگی دارد و نه تقویم‌های مصری با ۳۶۰ روز یا دیگر تقویم‌ها.
گراهام وون، استاد در مدرسه فیزیک و نجوم دانشگاه گلاسگو، پس از دریافت یک نکته غیر معمول از یک همکار، مطالعه را رهبری کرد. وون در یک بیانیهUG گفت: «نزدیک پایان سال گذشته، یک همکار من را به داده‌های به‌دست‌آمده توسط یوتیوبر کریس بودیسلیک معرفی کرد که می‌خواست یک نسخه تقلیدی از حلقه تقویمی بسازد و در حال بررسی راه‌هایی برای تعیین تعداد دقیق سوراخ‌های آن بود.»
وون افزود: «این به نظرم مسئله جالبی آمد و با استفاده از برخی تکنیک‌های آماری به پاسخ دادن به سوال پرداختم.»
وون با استفاده از تحلیل بایزی که عدم قطعیت را بر اساس داده‌های ناقص کمیت می‌کند، نشان داد حلقه احتمالاً ۳۵۴ یا ۳۵۵ سوراخ داشته است، بر اساس موقعیت‌های سوراخ‌های باقی‌مانده و جای‌گذاری شش قطعه باقی‌مانده از حلقه.
تحقیقات امواج گرانشی به شناسایی حلقه تقویمی قمری کمک کرد
دکتر جوزف بیلی، محقق همکار در موسسه تحقیقات گرانشی دانشگاه گلاسگو و یکی از نویسندگان مقاله، با بهره‌گیری از تکنیک‌های مورد استفاده در تشخیص امواج گرانشی، به تحلیل حلقه پرداخت. با تطبیق روش‌های استفاده شده در دیتکتورهای LIGO که موج‌های فضازمان ناشی از رویدادهای نجومی را اندازه‌گیری می‌کنند، بیلی حلقه تقویمی را با استفاده از روش‌های مونت کارلو زنجیره مارکوف و نمونه‌گیری تو در تو بررسی کرد.
نتایج تأیید کرد حلقه احتمال زیادی دارد که شامل ۳۵۴ سوراخ با شعاعی به اندازه ۷۷.۱ میلی‌متر و تنوع شعاعی فقط ۰.۰۲۸ میلی‌متر بین هر سوراخ باشد، که دقت فوق‌العاده هنرمندان باستانی یونان را که این دستگاه را ساخته‌اند، نشان می‌دهد.
بیلی گفت: «دقت قرارگیری سوراخ‌ها نیاز به تکنیک‌های اندازه‌گیری بسیار دقیق و دستی بسیار ثابت داشته است تا آنها را سوراخ کنند.» این دقت این نظریه را تقویت می‌کند که مکانیزم آنتیکیترا برای ردیابی تقویم قمری استفاده می‌شده است.
وون گفت: «باعث افتخار است که ما تکنیک‌هایی که امروز برای مطالعه جهان استفاده می‌کنیم را تطبیق داده‌ایم تا درباره مکانیزمی که تقریباً دو هزار سال پیش به مردم کمک می‌کرد آسمان‌ها را ردیابی کنند، بیشتر بفهمیم.»
این مطالعه نوری بر ساخت دقیق مکانیزم آنتیکیترا و استفاده آن در یونان باستان می‌افکند. وون افزود: «امیدواریم که یافته‌های ما، اگرچه کمتر از آنچه ایندیانا جونز کشف کرده است، خارق‌العاده به نظر می‌رسند، با این وجود به درک عمیق‌تر ما از نحوه ساخت و استفاده از این دستگاه شگفت‌انگیز توسط یونانی‌ها کمک کند.»
