شگفتی بیگانه ونوس: نشانههای گازی حاکی از احتمال وجود حیات در ابرها
دانشمندان مدتهاست که رویای یافتن حیات فراتر از سیاره ما را در سر دارند. ونوس با محیط خصمانهاش، بهطور معمول یک گزینه قوی نبوده است. اما دو کشف جدید، دانشمندان را هیجانزده کردهاست.
ستارهشناسان دو گاز در ابرهای ونوس کشف کردهاند که میتواند نشانهای از حیات باشد - فسفین و آمونیاک. بر روی زمین، هر دو گاز فسفین و آمونیاک با فرآیندهای زیستی مرتبط هستند.
روزنامه گاردین گزارش داده است که این یافتههای جدید توسط دانشمندان در نشست ملی نجوم در هال در چهارشنبه، ۱۷ ژوئیه ارائه شده است.
شواهد قوی از وجود فسفین
سطح ونوس فوقالعاده داغ است، حدود ۴۵۰ درجه سانتیگراد. این دما برای ذوب کردن فلزات معمولی کافی است. هوا نیز بسیار ضخیم است، ۹۰ برابر ضخیمتر از هوای زمین، و ابرها پر از اسید سولفوریک هستند. اما یک چیز عجیب وجود دارد – حدود ۵۰ کیلومتر بالاتر، آنقدر گرم یا فشرده نیست و شاید برخی میکروبهای بسیار سخت بتوانند در آنجا زنده بمانند.
فسفین اولین بار در سال ۲۰۲۰ در ونوس مشاهده شد، اما این کشف بحثبرانگیز بود زیرا نویسندگان قادر به اثبات تشخیص نبودند.
بر روی زمین، برخی میکروبها متهم اصلی در سنتز فسفین هستند، عمدتاً در مناطق بدون اکسیژن. آتشفشانها نیز میتوانند مقدار کمی فسفین تولید کنند، اما این مقدار بسیار کم است.
مشاهدات جدید حضور آن را تأیید کرده و حتی آن را با چرخه روز-شب سیاره مرتبط کرده است. دیو کلمنتس و تیم او از کالج امپریال لندن این مشاهدات را با استفاده از تلسکوپ جیمز کلرک ماکسول (JCMT) در هاوایی انجام دادند. آنها از این تلسکوپ برای ردیابی نشانههای فسفین در ابرهای ونوسی استفاده کردند.
این به تقویت شواهدی که نشان میدهد گاز فسفین واقعاً در جو ونوسی وجود دارد، کمک کرد.
کلمنتس در نشست گفته است: «یافتههای ما نشان میدهد وقتی جو در نور خورشید غوطهور میشود، فسفین تخریب میشود.» گاردین گزارش داد: «تنها چیزی که میتوانیم بگوییم این است که فسفین در آنجا وجود دارد. ما نمیدانیم چه چیزی آن را تولید میکند. ممکن است شیمی باشد که ما نمیفهمیم. یا احتمالاً حیات.»
معمای آمونیاک
تیم دیگری به رهبری پروفسور جین گریوز، ستارهشناس دانشگاه کاردیف، نشانههایی از وجود آمونیاک در ابرهای ونوسی یافتهاند.
این گاز نیز با حیات بر روی زمین مرتبط است و توسط باکتریهایی که نیتروژن را متابولیزه میکنند، تولید میشود. همچنین با فرآیندهای صنعتی مرتبط است.
گریوز در صحبتهای خود اشاره کرد که این تشخیص اولیه است و نیاز به مشاهدات پیگیری برای تأیید دارد.
این یافتهها جالب هستند، اما هنوز شواهد قاطعی از حیات در ونوس نیستند. ممکن است فرآیندهای شیمیایی ناشناختهای دخیل باشند. با این حال، این کشفیات نیاز به تحقیقات بیشتری دارند.
گریوز گفت: «حتی اگر هر دو این یافتهها را تأیید کنیم، این نشاندهنده این نیست که ما این میکروبهای جادویی را یافتهایم و آنها امروز در آنجا زندگی میکنند.
این سیاره دنیایی بسیار خصمانه است زیرا جو آن پر از گازهای سمی است. بنابراین، یافتن حیات در این سیاره تقریباً غیر ممکن به نظر میرسد. دانشمندان معتقدند که ممکن است در گذشته دور، وقتی که این سیاره بیشتر شبیه زمین بود، حیات در ونوس شکوفا شده باشد.
با این حال، چند میلیون سال پیش، این سیاره شاهد تغییرات آب و هوایی چشمگیری بود. نظریهها پیشنهاد میدهند که یک اثر گلخانهای فراری رخ داده، گرما به دام افتاده و جو ونوسی به شدت متراکم و داغ شده است.
این اکتشافات سوالات جدیدی را باز میکند: چه چیزی این گازها را تولید میکند؟ آیا این گازها باقیماندههای باستانی آن حیات هستند؟ شاید مأموریتهای آینده ناسا، VERITAS و DAVINCI، بتوانند شواهد مستقیم بیشتری یابند.