کشف کوکائین در مغزهای مومیایی شده نشان میدهد که اروپاییها در اوایل قرن هفدهم از آن استفاده میکردند
محققان دریافتند که بافتهای مغزی مومیاییشده از دو فرد دفن شده در یک سرداب قرن هفدهمی در ایتالیا حاوی ردپای کوکائین است.
کوکائین که از گیاهان کوکا استخراج میشود، به نظر میرسید که تنها در قرن نوزدهم در اروپا بهطور معمول در دسترس قرار گرفته باشد، زمانی که این دارو با فرآیند شیمیایی از گیاه استخراج شد.
با این حال، این افشاگری جدید نوری تازه بر استفاده از گیاه کوکا و داروی کوکائین در اروپا میاندازد. این میتواند راههای جدیدی را برای بررسی چگونگی استفاده از دارو، روشهای دسترسی و میزان محبوبیت آن در اروپا و سراسر جهان باز کند.
این باستانسمشناسی جدید، استفاده از کوکائین را در قاره اروپا تقریباً دو قرن به عقب میبرد.
استفاده از کوکائین در اروپا – بهصورت فعلی شناخته شده
بر اساس مقالهای که در نشریه علوم باستانشناسی منتشر شده است، این اولین شواهدی از حضور گیاه کوکا (نام علمی Erythroxylum spp.) در اروپا در دهه 1600 میلادی است.
بافتهای مغزی از بقایای مومیاییشده دو فرد گرفته شده که بیماران فوت شده یک بیمارستان – Ospedale Maggiore – در شهر میلان بودهاند. این بیمارستان به افرادی که از بخشهای حاشیهای جامعه میآمدند خدمات میداد.
کلیسای مجاور بیمارستان مکانی به نام سرداب Ca’ Granda داشت که طبق گزارشها در طول قرن هفدهم محل دفن بیماران فوت شده بیمارستان بود.
برآورد میشود که سرداب حاوی تقریباً 2.9 میلیون استخوان است که مربوط به بیش از 10,000 فرد است که در آن دفن شدهاند.
از این بقایاست که مطالعهای برای کشف عادات سمیشناسی مردم آن دوره انجام شد.
بافتهای مغزی گرفتهشده از بقایای دو فرد دارای اجزای فعال گیاه کوکا بودند، که نشان میدهد این افراد در هنگام زنده بودن آن را مصرف کردهاند.
همچنین مهم است ذکر شود که روشهای پزشکی به کار رفته توسط درمانگران بیمارستان شامل تجویز برگهای کوکا یا عصارههای آن برای مصارف پزشکی نبوده است. این نشان میدهد که احتمالاً گیاه بهطور تفریحی توسط افراد استفاده شده است.
خاستگاه گیاه کوکا
گیاه کوکا بومی غرب آمریکای جنوبی است که از دوران باستان برای مقاصد مذهبی و فرهنگی کشت و استفاده شده است.
هنگامی که اسپانیاییها به آن مناطق حمله کردند، در حدود قرن پانزدهم با این گیاه آشنا شدند.
علاوه بر این، صادرات موفقیتآمیز گیاه به اروپا بهدلیل سفر اقیانوس اطلس و خرابی که گیاه در حین سفر تجریه میکرد، کار دشواری به نظر میرسید.
بر اساس اطلاعات موجود، این موفقیت تنها در قرن نوزدهم محقق شد، مدتی پس از کشف گیاه و ویژگیهای منحصر به فرد آن. به علاوه، ترکیب فعال کوکائین که ممکن است با استفاده از Erythroxylum spp. مرتبط باشد، هرگز قبلاً در بقایای انسانی باستانشناسی در اروپا قبل از دوران معاصر شناسایی نشده بود.
بنابراین، این کشف از اهمیت ویژهای برخوردار است زیرا نه تنها میتواند استفاده از کوکا و کوکائین در اروپا را ردیابی کند، بلکه نوری بر روی چگونگی پذیرش روشها از یک بخش جهان به بخش دیگر میاندازد.