ایجاد بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر؛ سپر نوآوری برای رویارویی با ریسک‌ها

به گزارش پیوست، سرمایه‌گذاری تدریجی و مرحله‌ای، دسترسی به دانش و تخصص، انعطاف‌پذیری بیشتر، تنوع‌بخشی به پرتفوی سرمایه‌گذاری و شبکه‌سازی و همکاری استراتژیک از جمله مزایای ایجاد بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر از سمت شرکت‌های بزرگ است.

کنار زدن هراس‌های نوآورانه

مهدی سالاری، مدیرعامل شرکت اینوستوران، «نوآوری» را عامل مهمی در حرکت شرکت‌های بزرگ به سمت ایجاد بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر معرفی کرد. به گفته سالاری در ابتدا شرکت‌های بزرگ، ریسک و جسارت چندانی برای ورود به بازارهای ناشناخته نداشتند اما به مرور و با مشاهده تجربه شرکت‌های مختلف و بعضا بانک‌ها در این زمینه که نتیجه این حضور، چشمگیر و در مواردی حتی منجر به خروج سرمایه‌ موفقی بود باعث شد تا هلدینگ‌های بزرگ آرام آرام به این سمت بیایند و قصد داشته باشند تا یک بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر ایجاد کنند.

اگزیت‌های موفق و ورود سرمایه‌گذاران بزرگتر از جمله مواردی است که در عین حال جذابیت برای شرکت‌های بزرگ، مهر تائیدی در راستای طی شدن روند موفقیت کسب و کاری برای بازیگران بالقوه این حوزه به شمار می‌آید.

مدیرعامل اینوستوران معتقد است جامعه ما در حال حاضر به نوآوری نیازمند است و دیگر راهکارها و مدل‌های کسب‌وکاری پیشین شرکت‌های بزرگ، پاسخ نیاز آنها را نمی‌دهد. این موضوعی است که در آن امکان مزیت رقابتی وجود دارد و لایه مدیریتی شرکت‌ها نیز به‌ آن آگاه شده و در صدد تغییر این مسیر برآمده‌اند.

امین پیرایش، مدیرعامل صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر آریوژن، بهره‌مندی شرکت‌های بزرگ از فرصت‌های جدید برای رشد و توسعه اقتصادی در عین مواجهه با تحریم‌های بین‌المللی را علت اصلی تمایل به ایجاد بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر عنوان کرد. به اعتقاد او با حمایت از نوآوری و کارآفرینی، شرکت‌ها می‌توانند اعتبار و تصویری مثبت در بازار به دست آورند که موجب افزایش ارزش برند آنها می‌شود.

سالاری در ارتباط نقش بازوی خطرپذیر در نیازسنجی بازار گفت: CVCها می‌توانند به صورت دقیق نیاز بازار و جامعه را بسنجند و شناسایی کنند. انجام سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف و گوناگون نکته موثرری در کاهش ریسک محسوب می‌شود و شرکت‌ها با تنوع‌بخشی به پرتفوی سرمایه‌گذاری خود می‌توانند علاوه‌بر کاهش ریسک، بازدهی بالاتری را نیز کسب کنند.

سالاری ایجاد و شکل‌گیری یک <a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D8%B7%D8%B1%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1_%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA%DB%8C#:~:text=%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C%20%D8%AC%D8%B3%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87%20%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA%DB%8C%20%DB%8C%D8%A7%20%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C,(%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%20%D8%A7%D8%B2%20%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86)%20%D8%A7%D8%B3%D8%AA. در واقع این اقدام منجر می‌شود تا مجموعه‌های بزرگ به‌جای اینکه با تصمیمات استراتژیک رو به رو شوند یا حتی واحدی را تاسیس کنند و در گیر و دار تشریفات آن قرار داشته باشند، از افراد و ایده‌های نوآورانه استقبال و استفاده ‌کنند.</p>

طبق گفته مدیرعامل اینوستوران هرچند ممکن است تمامی ایده‌های مطرح شده و اجرایی یک سرمایه‌گذاری موفقی نشود اما یکی دو مورد موفق در طی شدن مسیر توسعه شرکت‌ها و استارت‌آپ‌ها به شدت موثر و تکمیل‌کننده جای خالی موارد ناموفق است.

پیرایش شبکه‌سازی و همکاری‌های استراتژیک را از دیگر نتایج این رویکرد دانست و گفت که شرکت‌ها با همکاری دیگر شرکت‌ها و استارت‌آپ‌ها می‌توانند همکاری‌های استراتژیکی ایجاد کنند که این موضوع در افزایش فرصت‌های موفقیت و کاهش ریسک موثر است. اگر شرکت‌ها رغبت و تمایلی به ایجاد بازوی سرمایه‌گذاری دارند باید پیش از این امر یک برنامه‌ریزی دقیق و استراتژیکی داشته باشند تا منابع مالی موردنیاز را تامین و آن را به درستی صرف کنند.

مدیرعامل صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر آریوژن نوسانات مختلف اقتصادی و سیاسی کشور را عامل مهم و موثری در اثرگذاری بر وضعیت شرکت‌ها دانست و همچنین رقابت بالا و فشرده از سوی شرکت‌های دیگر نیز از جمله مواردی به حساب آورد که عملکرد و موفقیت را متاثر می‌کند.

مدیرعامل اینوستوران در رابطه با قانون اعتبار مالیاتی گفت: جذابیت و امکانات اعتبار مالیاتی در صورت استفاده صحیح از آن نتیجه‌بخش خواهد بود.

به گزارش پیوست، سرمایه‌گذاری تدریجی و مرحله‌ای، دسترسی به دانش و تخصص، انعطاف‌پذیری بیشتر، تنوع‌بخشی به پرتفوی سرمایه‌گذاری و شبکه‌سازی و همکاری استراتژیک از جمله مزایای ایجاد بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر از سمت شرکت‌های بزرگ است.

کنار زدن هراس‌های نوآورانه

مهدی سالاری، مدیرعامل شرکت اینوستوران، «نوآوری» را عامل مهمی در حرکت شرکت‌های بزرگ به سمت ایجاد بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر معرفی کرد. در حالی که همین عامل به علت ماهیت جدید و نوین بودن تا پیش از این برای سازمان‌ها و افراد حالت بازدارندگی داشت.

ترس از عواقب و نتایج پدیده‌های جدید و نوآوری امر طبیعی و پرتکراری است که بهره‌مندی از مزایا و قابلیت‌های آن مستلزم ورود به خود آن حوزه است. به گفته سالاری در ابتدا شرکت‌های بزرگ، ریسک و جسارت چندانی برای ورود به بازارهای ناشناخته نداشتند اما به مرور و با مشاهده تجربه شرکت‌های مختلف و بعضا بانک‌ها در این زمینه که نتیجه این حضور، چشمگیر و در مواردی حتی منجر به خروج سرمایه‌ موفقی بود باعث شد تا هلدینگ‌های بزرگ آرام آرام به این سمت بیایند و قصد داشته باشند تا یک بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر ایجاد کنند.

اگزیت‌های موفق و ورود سرمایه‌گذاران بزرگتر از جمله مواردی است که در عین حال جذابیت برای شرکت‌های بزرگ، مهر تائیدی در راستای طی شدن روند موفقیت کسب و کاری برای بازیگران بالقوه این حوزه به شمار می‌آید.

مدیرعامل اینوستوران معتقد است جامعه ما در حال حاضر به نوآوری نیازمند است و دیگر راهکارها و مدل‌های کسب‌وکاری پیشین شرکت‌های بزرگ، پاسخ نیاز آنها را نمی‌دهد. این موضوعی است که در آن امکان مزیت رقابتی وجود دارد و لایه مدیریتی شرکت‌ها نیز به‌ آن آگاه شده و در صدد تغییر این مسیر برآمده‌اند.

امین پیرایش، مدیرعامل صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر آریوژن، بهره‌مندی شرکت‌های بزرگ از فرصت‌های جدید برای رشد و توسعه اقتصادی در عین مواجهه با تحریم‌های بین‌المللی را علت اصلی تمایل به ایجاد بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر عنوان کرد. او اشاره کرد که این تلاش‌ها می‌تواند به منظور جذب سرمایه خارجی، توسعه فناوری‌های جدید و افزایش آگاهی از بازارهای جدید صورت بگیرد.

همچنین، بازارهای خارجی می‌توانند فرصت‌های جدید برای خرید و فروش محصولات و خدمات ایرانی فراهم کنند. علاوه بر این تصویب قانون جهش دانش بنیان نیز به تمایل شرکت‌های ایرانی برای ورود به این حوزه افزوده است.

استفاده از اعتبار مالیاتی، موضوع مهم و جذابی است که نظر و تصمیم بسیاری از شرکت‌های بزرگ را برای بهره‌مندی از این امکان تحت تاثیر قرار داده است. طبق گفته سالاری در حال حاضر شرکت‌های بزرگی که به سمت CVCها حرکت کردند. در واقع با راهکار اعتبار مالیاتی به جای پرداخت مالیات، آن مبلغ را صرف نوآوری می‌کنند.

پیشرویی جسارت در عرصه جدید

پیرایش معتقد است زمانی که شرکتی اقدام به ایجاد بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر می‌کند صاحب مزیت رقابتی شده و در بازار مشمول امتیازاتی می‌شود که رفته رفته تعداد آنها افزایش می‌یابد. سرمایه‌‌گذاری روی استارت‌آپ‌ها و فناوری‌های نوین دسترسی پرسرعت به نوآوری را برای شرکت‌ها به همراه دارد. از همین رو دستیابی به این نوآوری موجب می‌شود تا شرکت‌ها در مقابل رقبا پیشرو باشند.

علاوه‌بر این، سرمایه‌گذاری در شرکت‌های نوپا و بازارهای جدید می‌تواند به شرکت‌های بزرگ کمک کند تا به بازارهای جدیدی دست یابند و سهم بازار خود را افزایش دهند. تمرکززدایی از یک حوزه و بازار نیز به تنوع سرمایه‌گذاری منتهی شده و در نهایت ضریب ضرر مالی را کاهش می‌دهد. پیرایش همچنین یکی دیگر از مزایای ایجاد بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر از سمت شرکت‌ها را تقویت برندینگ آنها عنوان کرد. به اعتقاد او با حمایت از نوآوری و کارآفرینی، شرکت‌ها می‌توانند اعتبار و تصویری مثبت در بازار به دست آورند که موجب افزایش ارزش برند آنها می‌شود.

سالاری در ارتباط نقش بازوی خطرپذیر در نیازسنجی بازار گفت: CVCها می‌توانند به صورت دقیق نیاز بازار و جامعه را بسنجند و شناسایی کنند. نیازسنجی دقیق از این سمت باعث می‌شود تا کارآفرینانی که می‌خواهند وارد این فضا بشوند شفاف و دقیق‌تر بدانند چه نیازی وجود دارد و در ادامه متناسب با آن برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری انجام دهند.

تا پیش از این منوال از این قرار بود که ابتدا کسب و کاری شکل بگیرد و سرمایه‌گذاری انجام شود. پس از آن بود که سراغ نیازها می‌رفتند. اما اکنون قدم نخست، نیازسنجی دقیق و شکل‌گیری ایده بر آن اساس است.

تقلیل ریسک با بازویی خطرپذیر

پیرایش در ارتباط با تاثیر ایجاد بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر گفت: این اقدام می‌تواند در به حداقل رساندن ریسک ورود به بازارهای جدید کمک‌کننده باشد. به عبارتی این تاثیر اصلی‌ترین کارکرد بازوهای سرمایه‌گذاری خطرپذیر است. او سرمایه‌گذاری تدریجی و مرحله‌ای، دسترسی به دانش و تخصص، انعطاف‌پذیری بیشتر، تنوع‌بخشی به پرتفوی سرمایه‌گذاری و شبکه‌سازی و همکاری استراتژیک را از جمله مزایای ایجاد بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر از سمت شرکت‌های بزرگ دانست.

شرکت‌ها با استفاده از بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر می‌توانند به تدریج و با ارزیابی دقیق‌تر، سرمایه‌گذاری انجام داده و از سرمایه‌گذاری‌های بزرگ و پرریسک خودداری کنند. یکی دیگر از راه‌حل‌های کاهش ریسک، برخورداری از دانش و تخصص جدید است. سرمایه‌گذاری خطرپذیر برای شرکت‌ها این امکان را فراهم می‌آورد.

همانطور که اشاره شد تقریبا مفهوم و کارکرد اصلی ایجاد بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر برای شرکت‌ها به حداقل رساندن ریسک‌ها به شمار می‌آید. با این اقدام رویکرد منعطفی اتخاذ می‌شود که در صورت ضرورت و الزم، با توجه به تحولات بازار و نیازهای مشتری، شرکت بتواند استراتژی خود را تغییر دهد. انجام سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف و گوناگون نکته موثرری در کاهش ریسک محسوب می‌شود و شرکت‌ها با تنوع‌بخشی به پرتفوی سرمایه‌گذاری خود می‌توانند علاوه‌بر کاهش ریسک، بازدهی بالاتری را نیز کسب کنند.

سالاری ایجاد و شکل‌گیری یک CVC برای شرکت نقش بسزایی در کاهش ریسک‌های فعالیت در این حوزه را دارد. در واقع این اقدام منجر می‌شود تا مجموعه‌های بزرگ به‌جای اینکه با تصمیمات استراتژیک رو به رو شوند یا حتی واحدی را تاسیس کنند و در گیر و دار تشریفات آن قرار داشته باشند، از افراد و ایده‌های نوآورانه استقبال و استفاده ‌کنند.

طبق گفته مدیرعامل اینوستوران هرچند ممکن است تمامی ایده‌های مطرح شده و اجرایی یک سرمایه‌گذاری موفقی نشود اما یکی دو مورد موفق در طی شدن مسیر توسعه شرکت‌ها و استارت‌آپ‌ها به شدت موثر و تکمیل‌کننده جای خالی موارد ناموفق است.

پیرایش شبکه‌سازی و همکاری‌های استراتژیک را از دیگر نتایج این رویکرد دانست و گفت که شرکت‌ها با همکاری دیگر شرکت‌ها و استارت‌آپ‌ها می‌توانند همکاری‌های استراتژیکی ایجاد کنند که این موضوع در افزایش فرصت‌های موفقیت و کاهش ریسک موثر است. در واقع می‌توان گفت ایجاد بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر به شرکت‌ها کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتری وارد بازارهای جدید شوند و از فرصت‌های نوآورانه بهره ببرند.

پیرایش بررسی و مطالعه تجارب موفق دیگر کشورها در این زمینه را در تدوین و اجرای استراتژی‌ها موثر دانست. همچنین تاکید کرد که برقراری ارتباط موثر با دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و سایر نهادهای نوآور نیز در شناسایی فرصت‌ها و بهره‌مندی از فناوری‌های نوین مفید است. مدیرعامل صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر آریوژن حمایت از نوآوران و در اختیار داشتن محیط‌های ملزوم برای انجام کسب و کار آنها را حرکتی در راستای تشویق آنها به تاسیس استارت‌آپ و افزایش ظرفیت‌های تولید و رقابت‌پذیری برشمرد. در این بین نباید از نقش بسزای فرهنگ ریسک‌پذیری غافل ماند. پیاده و توسعه فرهنگ ریسک‌پذیری، یادگیری شکست و پذیرش آن، نگاه به این نتیجه به عنوان فرآیندی از موفقیت موجب می‌شود اعتماد افرادی که پا در این مسیر نهادند افزایش یاید.

استارت‌آپ‌ یعنی نوسان

بازار استارت‌آپی ذاتا با ریسک همراه است و سبک کاری فعالان این حوزه با تغییرات متناوب آن گره خورده است. بنابراین ریسک‌پذیری بالا فعالیت در این زمینه از ابتدا وجود داشته و سرمایه‌گذاری روی گزینه‌هایی که با فناوری‌های روز تلفیق شده‌اند این ریسک را دوچندان می‌کند. پیرایش اذعان داشت که یکی از چالش‌های این مسیر، انتخاب پروژه‌های مناسب است. چرا که شناسایی و گزینش دقیق و متناسب با وضعیت شرکت و تقاضای بازار  به ‌علاوه‌ اینکه به موفقیت منتنج شود کار دشوار و پیچیده‌ای است. نیاز به سرمایه کافی و بازدهی قابل توجه لبه تیز تامین و مصرف سرمایه است که تصور یک وجه بدون وجه دیگر جز زیان آورده‌ای نخواهد داشت. اگر شرکت‌ها رغبت و تمایلی به ایجاد بازوی سرمایه‌گذاری دارند باید پیش از این امر یک برنامه‌ریزی دقیق و استراتژیکی داشته باشند تا منابع مالی موردنیاز را تامین و آن را به درستی صرف کنند.

مدیرعامل صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر آریوژن نوسانات مختلف اقتصادی و سیاسی کشور را عامل مهم و موثری در اثرگذاری بر وضعیت شرکت‌ها دانست و همچنین رقابت بالا و فشرده از سوی شرکت‌های دیگر نیز از جمله مواردی به حساب آورد که عملکرد و موفقیت را متاثر می‌کند.

مدیرعامل اینوستوران در رابطه با قانون اعتبار مالیاتی گفت: جذابیت و امکانات اعتبار مالیاتی در صورت استفاده صحیح از آن نتیجه‌بخش خواهد بود. اگر شرکت‌ها و هلدینگ‌های بزرگ بدون در نظر گرفتن هدف و ساز و کار مالی و قانونی این شیوه از فعالیت سرمایه‌گذاری در این مسیر قرار بگیرند و تنها علت ورودشان به این بازاری که گمانه‌زنی‌ها تصویر خوبی از آینده آن ترسیم می‌کند استفاده از مزایای اعتبار مالیاتی باشد همین موضوع تبدیل به عاملی می‌شود که اکوسیستم را با حجم عظیم سرمایه مالی رو به رو کرده و نحوه گردش آن سرمایه را با مشکلات جدی رو به رو می‌کند. این در حالی است که هنوز راه برای ورود به بورس سخت و پرمانع است و مرحله آخر جذب و خروج سرمایه برای فعالان اکوسیستم با چالش‌های متعددی همراه است.

بومی‌سازی قوانین امیدی برای توسعه اکوسیستم

سالاری قوانین موجود در این زمینه را برای کارآمدی بیشتر مستلزم به‌روزرسانی دانست. او اظهار کرد که رگولاتوری هرچند برای این حوزه نوپا قوانینی تصویب و مصوب کرده است اما نوپا بودن علتی است که نیاز به تغییر، تشدید یکسری از قوانین و حتی تسهیل در برخی موارد را ایجاد می‌کند. مدیرعامل اینوستوران همچنین گفت: قوانین باید بسته به اکوسیستم، بومی‌سازی شود تا برای شرکت‌ها کمک‌کننده باشد.

با درنظرگیری افزایش تصاعدی میزان سرمایه استارت‌آپ‌ها اگزیت هم با لحاظ IPO نشدن دشوار می‌شود. انحلال کسب و کارها با ارزش مالی پایین‌تر و در مقیاس کوچک‌تر هزینه‌های مادی و معنوی کمتری را متوجه صاحبان سرمایه می‌کند اما زمانی که از دست دادن حتی یک نمونه کسب و کار در سطح کلا‌ن‌تری اتفاق بیفتد آسیب و ضرر بیشتری رقم می‌خورد.

سالاری تاکید کرد که برای ایجاد بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر ابتدا باید تصمیم‌گیری به درستی انجام شود. با شناسایی و سنجش نیاز می‌توان راهکارهای درست و سودمندی را برای برطرف کردن آن طرحی و تعریف کرد. او به این نکته اهتمام ورزید که باید هزینه‌ها به صورت مولد صرف شود تا به اتفاقاتی چون تغییر دید رگولاتوری و مردم و همچنین دست خالی ماندن شرکت‌ها از سرمایه منتنج شود.

پای کار هستیم

سالاری یکی از زمینه‌های حضور سرمایه‌گذار خارجی در کشور را بهبود وضعیت درون کشور عنوان کرد. به اعتقاد او سرمایه‌گذار خارجی باید شاهد چند سرمایه‌گذاری موفق داخلی باشد تا این عامل برای او جذابیت و اشتیاق به حضور را فراهم کند. حضور کارآفرینان و کارنامه مستند آنها و نمونه‌های سرمایه‌گذاری موفقیت‌آمیز عواملی است که سبب می‌شود سرمایه‌گذار خارجی حاضر به وارد کردن سرمایه چه تحت عنوان پول و چه تحت عنوان ایده باشد.

او همچنین افزود تا زمانی که صنایع کشور به اکوسیستم اعتماد نمی‌کنند نمی‌توان چنین انتظاری داشت که این اطمینان از سمت سرمایه‌گذار خارجی شکل بگیرد. باید در ابتدا  ثابت شود که افراد درون کشور پای کار هستند تا انگیزه آنها برای حضور تقویت شود.