سر یک حشره ۳۴۰ میلیون ساله به اندازه‌ی خودرو پس از قرن‌ها رمزگشایی شد
چهره Arthropleura ، موجودی به اندازه خودرو و شبیه به هزارپا و بزرگ‌ترین بندپایی که تاکنون وجود داشته، سرانجام به لطف کشف دو فسیل به خوبی حفظ شده فاش شد.
بر اساس تحقیقات جدید، سر Arthropleura از ساختاری گرد و برآمده با دو شاخک کوتاه و زنگوله‌ای شکل تشکیل شده بود. همچنین دارای دو چشم برجسته شبیه به خرچنگ‌های امروزی و دهانی نسبتاً کوچک برای خرد کردن برگ‌ها و پوست درخت بود که نشان می‌دهد این بندپای غول‌پیکر گیاه‌خوار بوده است.
علیرغم اندازه ترسناک، رژیم غذایی این موجود احتمالاً شامل گیاهان از جمله برگ‌ها و قطعات پوسته درختان از جنگل‌های سرسبزی بوده که در آن زندگی کرده است.
این بندپای عظیم‌الجثه بین ۳۴۶ تا ۲۹۰ میلیون سال پیش، در اواخر دوره پالئوزوییک، روی زمین می‌چرخیده است. زندگی در جنگل‌های نزدیک به خط استوا به Arthropleura اجازه داده بود تا در جو غنی از اکسیژن به طول ۸.۵ فوت (۲.۶ متر) و وزن بیش از ۱۰۰ پوند (۴۵ کیلوگرم) رشد کند.
بدن هزارپا، سر صدپا
هرچند فسیل‌های این غول باستانی پیش از این کشف شده بودند، اما دانشمندان قبلاً نتوانسته بودند سر آن را تعیین کنند. بسیاری از فسیل‌های Arthropleura که در طول سال‌ها یافت شدند، سر خود را از دست داده بودند و تنها پوسته بخش‌بندی شده بدن باقی مانده بود.
این بقایای بی‌سر به عنوان اسکلت‌های بیرونی پوست‌ریز مورچه‌ها، به جای مانده باقی مانده‌اند. مانند سایر بندپایان، Arthropleura اسکلت خارجی خود را از طریق بازشدن سر درمی‌آورد و از ابعاد عظیم آن نشانه‌هایی به جا می‌گذاشت اما بدون هیچ نشانه‌ای از ساختار صورت آن بود.
عدم وجود فسیل‌های سر، دانشمندان را به حدس و گمان درباره اینکه بالای این حشره عظیم چه شکلی می‌تواند بود، واداشته بود. اما اکتشافات اخیر فسیل‌های جوان Arthropleura ، که بسیار کامل‌تر از نمونه‌های قبلی بودند، نهایتاً به محققان فرصتی داد تا سر آن را مطالعه کنند.
Arthropleura یک بندپا بود، گروهی که شامل حشرات امروزی، خرچنگ و عنکبوت‌ها می‌شود و ویژگی‌هایی با صدپاها و هزارپاهای کنونی به اشتراک می‌گذارد. با این حال، بسیار بزرگتر بود و ترکیبی منحصر به فرد از ویژگی‌ها داشت.
«ما متوجه شدیم که بدنی مانند هزارپا داشت، اما سرش مانند یک صدپا بود،» توضیح داد میکا ئل لریتیه، هم‌نویسنده مطالعه، و پالیوبیولوژیست از دانشگاه کلود برنارد لیون در ویلوربان، فرانسه. این ترکیب ویژگی‌ها، Arthropleura را در زمان خود به موجودی غیرمعمول و ترسناک تبدیل کرده بود.
بررسی فسیل‌های جوان
به مدت طولانی، پالیوبیولوژیست‌ها مشتاق بودند سر این بندپای غول‌پیکر را ببینند. «مدت زیادی است که می‌خواستیم بدانیم سر این حیوان چه شکلی بوده است» گفت جیمز لامسدله، پالیوبیولوژیست از دانشگاه ویرجینیای غربی که در این مطالعه شرکت نداشته است.
برای مدل‌سازی سر، محققان از تکنیک‌های پیشرفته سی‌تی اسکن برای بررسی نمونه‌های فسیلی جوان Arthropleura استفاده کردند. این فسیل‌ها، که در دهه ۱۹۸۰ در یک میدان ذغال سنگ فرانسه یافت شدند، هنوز در داخل سنگ مدفون بودند. سی‌تی اسکن‌ها به تیم امکان دادند تا جزئیات پنهانی را بدون آسیب رساندن به فسیل‌ها بررسی کنند.
لامسدله توضیح داد، «وقتی به سنگ ضربه می‌زنید، نمی‌دانید کدام قسمت از یک فسیل ظریف ممکن است از بین برود یا آسیب ببیند،» با تأکید بر ارزش تکنیک‌های غیرتهاجمی.
گرچه فسیل‌های جوان فقط حدود ۲ اینچ (۶ سانتیمتر) طول داشتند - بسیار کوچکتر از بزرگسالان غول‌پیکر - محققان باور دارند آنها بینش‌های اساسی درباره ظاهر Arthropleura ارائه می‌دهند.
این نمونه‌های کوچکتر ممکن است به اندازه همتایان بالغ خود رشد نکرده باشند، اما با این حال سرنخ‌های ارزشمندی در مورد اینکه این غول پیشاتاریخی در طول پادشاهی خود بر بیش از ۳۰۰ میلیون سال پیش چه شکلی بوده، ارائه می‌کنند.
این مطالعه در Science Advances منتشر شده است.
