اولین بخش از نقشه کیهانی عظیم ESA شامل میلیون‌ها کهکشان در یک عکس
در ژوئیه 2023، آژانس فضایی اروپا (ESA) تلسکوپ فضایی اقلیدوس را که برای نقشه‌برداری از ساختار بزرگ مقیاس کیهان طراحی شده بود، به فضا پرتاب کرد. اخیراً ESA یک موزاییک 208 گیگاپیکسلی منتشر کرده که یک درصد از نقشه گسترده‌ای را که اقلیدوس در شش سال آینده مورد بررسی قرار می‌دهد، نشان می‌دهد.
ساختار بزرگ مقیاس کیهان شامل شبکه وسیعی از کهکشان‌ها، ستارگان و ماده تاریک می‌شود. تنها این موزاییک فضایی در کیهان ما را شامل می‌شود که بیش از 500 برابر اندازه ماه است.
طبق گفته ESA، "این اولین بخش از نقشه، هم اکنون حدود 100 میلیون منبع را شامل می‌شود: ستارگان در کهکشان راه شیری ما و کهکشان‌های فراسوی آن. قریب به 14 میلیون از این کهکشان‌ها می‌توانند برای مطالعه تأثیر پنهان ماده و انرژی تاریک بر کیهان مورد استفاده قرار گیرند."
همچنین، "این تنها 1٪ از نقشه است و با این حال، پر از مجموعه‌ای از منابع است که به دانشمندان کمک می‌کند راه‌های جدیدی برای توصیف کیهان پیدا کنند،" والریا پتورینو، دانشمند پروژه اقلیدوس در ESA، افزوده است.
بزرگنمایی در موزاییک
اقلیدوس عملیات خود را در فوریه آغاز کرد و موزاییک نتیجه 260 مشاهده ثبت شده بین هفته آخر مارس و هفته دوم آوریل 2024 است.
به لطف دوربین نوری واضح و حساس 600 مگاپیکسلی آن، اقلیدوس تصاویر با جزئیات بسیار دقیق ثبت می‌کند. به عنوان مثال، وقتی به موزاییک 600 برابر بزرگنمایی کنید، می‌توانید به وضوح هسته خوشه‌های کهکشانی را ببینید و نقاط را به کهکشان‌های مارپیچی زیبا تبدیل کنید.
این اجرام آسمانی در بیش از 400 میلیون سال نوری از زمین واقع شده‌اند. نقشه کامل که ظرف شش سال آینده آماده خواهد شد، اشکال و حرکات کهکشان‌ها و ستارگان تا فاصله 10 میلیارد سال نوری را نشان خواهد داد.
"در طول این بررسی، تلسکوپ اشکال، فاصله‌ها و حرکات میلیاردها کهکشان را تا 10 میلیارد سال نوری مشاهده می‌کند. با این کار، بزرگترین نقشه سه‌بعدی کیهانی که تاکنون ساخته شده ایجاد خواهد شد," تیم ESA گفت.
اقلیدوس محدود به ستارگان و کهکشان‌ها نیست
در آسمان زمین، در حدود 4,500 تا 9,000 متر (برخی منابع 6,000 متر بالای زمین را ذکر می‌کنند) ابرهایی نازک و شبیه به مو به نام ابرهای سیروس یافت می‌شوند. این ابرها عملکردهای مهمی همچون نشان دادن تغییرات آب و هوایی، تأثیر بر آب و هوا از طریق تنظیم گرما و شرکت در توسعه سایر انواع ابر دارند.
موزاییک از فضاپیمای اقلیدوس نیز حضور ابرهای ضعیف مشابه ابرهای سیروس را نشان می‌دهد. این ابرها در بین ستاره‌ها در کهکشان راه شیری و از غبار کیهانی و گازها تشکیل شده‌اند. تیم ESA آن‌ها را به عنوان سیروس گالاکسی شناخته و معرفی کرده است.
این ساختارها می‌توانند نور ستاره‌های دوردست را منعکس کنند و به محققان این امکان را می‌دهند که اجرام آسمانی پنهان را شناسایی و مطالعه کنند. با این حال، سیروس گالاکسی تنها یافته شگفت‌آور موجود در موزاییک نیست.
ممکن است ساختارهای کیهانی بسیاری دیگر در موزاییک وجود داشته باشد که در انتظار کشف هستند. با این حال، کمی زمان می‌برد قبل از اینکه تیم ESA به هر بخش از عکس بزرگنمایی کند و کشفیات جدیدی انجام دهد.
علاوه بر این، "موزاییکی که امروز منتشر شد مقدمه‌ای است بر آنچه از مأموریت اقلیدوس در انتظار است. انتشار 53 درجه مربع از بررسی شامل پیش‌نمایشی از مناطق میدان عمیق اقلیدوس برای مارس 2025 برنامه‌ریزی شده است," تیم ESA یادداشت می‌کند.
