گناتالی: فسیل نادر دایناسور ۷۵ فوتی متعلق به ۱۵۰ میلیون سال پیش
یک فسیل دایناسور سبز منحصربهفرد که برای اولین بار کشف شده، آماده است تا در ماه نوامبر در موزه تاریخ طبیعی شهرستان لسآنجلس (NHMLAC) به نمایش عمومی گذاشته شود.
در سال ۲۰۰۷ بقایای فسیلشدهای به قدمت ۱۵۰ میلیون سال در بدلندز یوتا کشف شد. این دایناسور که «گناتالی» نامیده شد، در اواخر دوره ژوراسیک زندگی میکرد. این دایناسور بسیار پیش از تیرکس معروف که بین ۶۶ تا ۶۸ میلیون سال پیش زندگی میکرد، وجود داشته است.
قطعه به قطعه، اسکلت بلند گردن گناتالی بازسازی شد و به یک اسکلت غولپیکر ۷۵ فوتی (تقریباً دو برابر طول یک اتوبوس شهری) و با وزن ۵ تن (معادل یک وسایل نقلیه RV) تبدیل شد.
لوئیس ام. چیپه از مؤسسه دایناسورها در بیانیهای گفت: «دایناسورها وسیله بسیار خوبی برای آموزش علم به بازدیدکنندگان ما هستند و چه بهتر از یک دایناسور سبز تقریباً ۸۰ فوتی برای جذب آنها در فرایند کشف علمی و تأمل در عجایب دنیای که در آن زندگی میکنیم!». چیپه هدایت فرایند کشف و حفاری را در سال ۲۰۰۷ بر عهده داشت.
معدن سبز منحصربهفرد
حفاری این دایناسور کار چالشبرانگیزی بود. تیم باید از میان کوهی از استخوانهای درون سنگ، در حالی که با مارهای زنگی و دستههای پشههای مزاحم مواجه بودند، عبور میکرد.
گناتالی به عنوان کاملترین اسکلت سوروپودی که در ساحل غربی پیدا شده، شناخته میشود. با توجه به گردن بلند، دم و پاهای قوی، این احتمال وجود دارد که نشاندهنده یک گونه کاملاً جدید دایناسور مرتبط با خانواده دیپلودوکس باشد.
بر خلاف استخوانهای فسیلشده معمول که به رنگهای قهوهای یا سیاه (از سیلیکا و مواد معدنی آهن) هستند، بقایای گناتالی به طرز خارقالعادهای به رنگ سبز یافت شد. این رنگ منحصربهفرد نتیجه فعالیتهای آتشفشانی حدود ۵۰ تا ۸۰ میلیون سال پیش است.
حرارت شدید ناشی از فعالیتهای آتشفشانی مواد معدنی اصلی استخوانهای دایناسور را با ماده معدنی سبز (سلادونیت) جایگزین کرد. با گذشت زمان، این ماده معدنی به داخل استخوانهای دایناسور نفوذ کرد و رنگ منحصربهفردی به آنها داد.
حفاظت نادر
گناتالی یکی از اندک دایناسورهای خوششانس است: استخوانهای آن در بستر رودخانه ژوراسیک در کنار دایناسورهای دیگر حفظ شده و تست زمان را برای بیش از ۱۵۰ میلیون سال تحمل کردهاند. حفظ فسیلها در بازههای زمانی چنین طولانی بسیار نادر است.
پالئونتولوژیستهای NHMLAC ابتدا در سال ۲۰۰۷ یک استخوان پای تک را کشف کردند.
کاوشهای بیشتر نشاندهنده یک قبرستان دایناسور بود که شامل ترکیبی متنوع از باقیماندههای دیپلودوکس، کاماراسوروس، آلوسور و استگوساور بود که توسط جریانهای رودخانههای پراکنده قدیمی به این محل آورده شده بودند.
«حتی نمونه بازسازیشدهای که قرار است امسال پاییز در موزه به نمایش گذاشته شود، یک دایناسور واحد نیست، بلکه ترکیبی از قطعات دو یا چند فرد از همان گونه که در محل یافت شدهاند، است» طبق گزارش نشنال جئوگرافیک.
در طول یک دوره ده ساله، نشنال جئوگرافیک با مؤسسه دایناسور موزه تاریخ طبیعی شهرستان لسآنجلس همکاری کرد تا فرایند سخت حفاری و بازسازی این دایناسور را مستندسازی کند.
موزه یک نظرسنجی عمومی برگزار کرد تا نام دایناسور را از میان پنج گزینه الهام گرفته از رنگ سبز انتخاب کند: وردی (لاتین برای سبز)، زیتون (یک میوه سبز)، اِسِمه (اسپانیایی برای زمرد)، و سیج (یک گیاه سبز). نام برنده «گناتالی» بود.
این کشف انتظار میرود که در مقالهای علمی سال آینده منتشر شود.